Tanzimat Edebiyatı Test 3

21.........yazı dilini sadeleştirmek" halkın anlayabileceği bir dille yazmak"görüşündedir. "Halk için sanat" ilkesine bağlı kalır. Edebiyatımızda halk kaynaklarından yararlanır; dil, folklor araştırmaları yapar. Eski nazım biçimlerinde yeni konular kullanır. Divan edebiyatındaki parça güzelliğine karşı "toplu güzellik", "konu birliği" görüşünü savunmuştur. Toplumu bilgece kalkındırmak için de en kestirme yolun gazete olduğunu bilir. Böylece ilk özel gazeteyi kurar.

Bu parçadaki bilgilere göre, parçanın başına aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?

A) Namık Kemal    B) Şinasi     C) Ziya Paşa

d) Ahmet Vefik Paşa    e) Ahmet Mithat Efendi

22. Divan edebiyatıyla Tanzimat edebiyatının karşılaştırılmasına ilişkin aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) Divan şiirinde sanatçılar, aydın kişiler için yazarken, Tanzimatçılar halk için yazmıştır.

B) Divan edebiyatında ölçü aruzdur, Tanzimat edebiyatında hece amaçlanmış; ama daha çok aruz kullanılmıştır.

C) Divan edebiyatında daha çok nesir alanında eser verilmiş; Tanzimatçılar ise şiire yönelmiştir.

D) Tanzimat edebiyatında Divan şiirine ait nazım biçimleri kullanılmaya devam edilmiştir.

E) Divan nesrinde söz sanatları kullanılmış, Tanzimat nesrinde düşünceler önemsenmiştir.

23. Edebiyatımıza en başarılı ilk küçük hikaye türünü getiren; romancılığımızı realizme yönelten yazardır. Romantizmden realizme geçişin ilk roman denemesi olan "Sergüzeşt" romanıyla tanınır. Küçük, önemsiz, şaşırtıcı konuları olmuş veya olabilir edasıyla sade bir dille anlatır.

Bu parçada özellikleri verilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Nabizade Nazım

B) Recaizade Mahmut Ekrem

C) Samipaşazade Sezai

D) Ahmet Mithat Efendi

e) Ahmet Vefik Paşa

24. "Toplum için sanat" yerine "sanat için sanat", "göz için kafiye" yerine "kulak için kafiye"yi savunmuştur. "Her güzel şey şiirin konusu olabilir." ilkesini benimseyerek, Türk şiirinin alanını genişletir. Çocuklarının ölümü, ona içli şiirler yazdırmıştır. Şiirde "fikri, hayali, hissi" güzellikler arar. "Çok Bilen, Çok Yanılır" adlı komedisiyle modern tiyatronun bütün özelliklerini gösterir.

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Namık Kemal   B) A. Hamit Tarhan

C) Recaizade Mahmut Ekrem D) Şinasi E) Ziya Paşa

25. Tanzimat döneminde pek çok yazın türünün ilklerine rastlanır. Bunları yazarlarıyla birlikte şöyle sıralayabiliriz:

I. İlk tiyatro eseri -> Şinasi

II. İlk deneme yazıları -> Nabizade Nazım

III. İlk roman çevirisi -> Yusuf Kamil Paşa

IV. İlk edebi roman -> Namık Kemal

V. İlk pastoral şiir -> A. Hamit Tarhan

Eşleştirmelerin hangisinde bir yanlışlık yapılmıştır?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V

26. Aşağıda verilen bilgilerden hangisi Şinasi'ye ait değildir?

A) Batı edebiyatı yolunda eser veren ilk sanatçıdır.

b) Önce yeni edebiyatı, sonra da eski edebiyatı savununca Namık Kemal'le ateşli tartışmaları olmuştur.

C) Düşüncelerini yalın bir dille anlatarak, konuşma dilini yazı diline yaklaştırmıştır.

D) Çeviri şiirlerini Tercüme-i Manzume adlı yapıtında toplamıştır.

E) Şiirlerinde konu birliğine ve bütün güzelliğine önem vermiştir.

27.Verilen bilgilerden hangisi Namık Kemal'e ait değildir?

A) Edebiyatı, fikirlerini halka yaymak, bu yolla toplumu eğitmek için bir araç olarak kullanmıştır.

B) Batı edebiyatı yolunda eser veren ilk Türk sanatçısıdır.

C) Eski edebiyata karşı olmasına rağmen, biçim ve dil bakımından eski edebiyata bağlı kalmıştır.

D) Nesir alanında piyes, roman, eleştiri, tarih türünde eserler vermiştir.

E) Tiyatrolarında sade bir dil kullanmayı başarmıştır.

28. Aşağıdaki eserlerden hangisi, farklı bir türde yazılmıştır?

A) Cezmi    B) Araba Sevdası    C) Zehra

D) Zavallı Çocuk   e) Sergüzeşt

29. Büyük okur kitlesini kazanmayı bilmiş, popüler ansiklopedik bir yazardır. Yazdıklarının sanatla, kalıcılıkla pek ilgisi olmadığını bile bile, halkı aydınlatmak, çoğunluğa bir şeyler öğretmek gayesindedir. Halkımıza sade bir dille, açık bir anlatışla en geniş çapta ilk okuma zevkini aşılamıştır. Yeni halkçı roman geleneğini başlatmıştır. Edebiyatımızda ilk öğretmen olarak bilinir.

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Şinasi   B) Ziya Paşa   c) Ahmet Mithat Efendi   

D) Nabizade Nazım   e) Abdülhak Hamit

30. (I) Çok sayıda tiyatro eseri vardır: Vuslat, Afife Anjelik, Çok Bilen Çok Yanılır gibi. (II) Görünende görünmeyeni arar; fiziki alemle değil, metafizik âlemle ilgilenir. (III) İşlediği konuları bazen epik, bazen lirik bir dille anlatır. (IV) Tiyatrolarını oynamak için değil, okunmak için yazmıştır. (V) "Sanat için sanat" akımına bağlı kalarak, romantik bir duyarlılık içindedir. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde A. Hamit Tarhan hakkında yanlış bir bilgi verilmiştir?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

31. Aşağıdaki eserlerden hangisi Tanzimat dönemine ait değildir?

A) İntibah C) Şair Evlenmesi

B) Araba Sevdası D) Zehra E) Kırık Hayatlar

32. Tanzimat edebiyatını başlatan, Batı edebiyatı yolunda ilk nazım ve nesir türlerinden eser veren sanatçıdır. İlk çeviri şiirler, ilk yerli tiyatro eseri, ilk makale, ilk noktalama işaretleri, ilk özel Türk gazeteciliği onunla başlar. Akılcı ve mantıkçıdır. Bu özellikleriyle Türk toplumuna yeni bir görüş vermek ister. Halka karşı sorumluluk duygusu ile doludur. "Halk, vatan, millet" sözcüklerini bugünkü anlamda ilk olarak o kullanmıştır.

Bu parçada tanıtılan sanatçı, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Namık Kemal C) Ziya Paşa

b) Ahmet Vefik Paşa D) Şinasi

e) Nabizade Nazım

33. Bu dönem romanlarının dikkati çeken bir yanı olayların, yazarın araya girmesiyle kesilmesidir. Yazar genellikle okuyucuya bir şeyler söylemek amacıyla araya girer. Yazarın söyledikleri romanın konusu ile ilgili olduğu gibi, ilgili olmayabilir de. Amaç romanı okuyanların birtakım bilgiler edinmesidir.

Bu parçada sözü edilen edebiyat dönemi ve bu tür romanların en iyi temsilcisi, aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?

A) Tanzimat edebiyatı - A. Mithat Efendi

 b) Tanzimat edebiyatı - R. Mahmut Ekrem

C) Servet-i Fünun - Mehmet Rauf

d) Servet-i Fünun - Halit Ziya Uşaklıgil

E) Cumhuriyet edebiyatı - Reşat Nuri Güntekin

34. İlk özel (I) gazete 1860 yılında Şinasi (II)tarafından çıkarılan Tercüman-ı Ahval'dir.(III) 1860 Servet-i Fünun (IV) edebiyatının başlangıcı sayılır. İlk gazete ile birlikte makale, roman, piyes, fıkra, öykü(V) de edebiyatımıza girdi.

Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

35. ... Tanzimat Edebiyatı'nın kurucusu, birçok alanda ilk ve başarılı örnekler vermiştir. İlk şiir çevirisi, ilk tiyatro, ilk özel gazete onun kaleminden çıkmıştır. Batı edebiyatını tanıdıktan sonra şiirin konusunu da genişletmiş, bu değişiklik daha sonra biçime de yansımıştır.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?

A) Namık Kemal B) Ziya Paşa

c) Şinasi D) Nabizade Nazım e) R. Mahmut Ekrem

36. "Tiyatro bir eğlencedir; fakat eğlencelerin en faydalısıdır." görüşüyle ele aldığı tiyatroları, ulusumuzun bozulan moralini düzeltmek amacıyla yazar.

Vatan Yahut Silistre, (I)Zavallı Çocuk,(II) Akif Bey,(III) Tahrib-i Harabat(IV) ve Kara Bela (V)önemli tiyatro eserleridir

Numaralanmış eserlerden hangisinde bir yanlışlık yapılmıştır?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

37. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat edebiyatının özelliklerinden biri değildir?

A) Fransız İhtilaliyle hürriyet, adalet eşitlik kavramları şiire girmiştir.

b) Sanatçılar genellikle romantizmin etkisinde kalmıştır.

C) Şiirde parça güzelliği önemsenmiş, klasik kaside türü devam etmiştir.

d) Dilde sadeleşme amaçlanmış; ama başarılı olunamamıştır.

E) Nesirde noktalama işaretleri kullanılmaya başlanmıştır.

38. Tanzimat edebiyatı içerisinde yazılmış, edebiyatımızın ilk edebi romanıdır. Zengin bir ailenin oğlu olan Ali Bey'in kendini Mahpeyker adlı ahlak bakımından oldukça zayıf bir kadına kaptırmasını anlatır. Romantizmin de etkisiyle ayrıntılı tasvirlere yer verilmiştir. Kahramanlar ya baştan sona iyi ya da hep kötüdür.

Parçada sözü edilen eser ve yazarı aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

A) Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat - Şemsettin Sami

B) Araba Sevdası - R. Mahmut Ekrem

C) İntibah - Namık Kemal

d) Cezmi - Namık Kemal

E) Sergüzeşt - Samipaşazade Sezai

39. Etkisinde kaldığı akımın en önemli özelliklerinden biri de, insanın çevresiyle birlikte ele alınarak, birey yerine toplumu eğiterek düzeltmektir. Bu düşünceyi benimseyerek "Kara Bela, Celalettin Harzemşah, Akif Bey" gibi birçok tiyatro eseri kaleme alan sanatçı, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Şinasi B) Ziya Paşa

c) Ahmet Mithat Efendi

 D) Namık Kemal

e) Ahmet Vefik Paşa

40. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

A) Harnâme, 15. yy. şairlerinden Şeyhi'nin mesnevi biçiminde yazdığı ünlü bir yergidir.

B) Divan edebiyatı nesir sanatçılarından biri olan Katip Çelebi, "Cihannüma" adlı yapıtıyla bilime değer verdiğini kanıtlamıştır.

C) Namık Kemal "Şıpsevdi" romanında alafrangalık modasının, devrin gençleri arasında yaptığı gülünç ve yıkıcı etkiyi anlatır.

D) Namık Kemal romantizmden Halit Ziya Uşaklıgil realizmden etkilenmiş sanatçılardır.

E) "Çok Bilen Çok Yanılır" R. Mahmut Ekrem'in evlilik oyunu üzerine kurulmuş bir tiyatro eseridir

 CEVAPLAR

21.B  22. C  23. C  24.  C   25. B   26. B   27. B   28. D  29. C  30.A  31. E  32. D  33.  A  34. D  35. C  36. D  37. C  38. C  39. D  40. C