11. Sınıf Türk Edebiyatı 1. Dönem 2. Yazılı Soruları
ZİYA
Konusu bir paşanın oğlu ile bir cariyenin aşk macerası olan ----------—, o zamanlar artık kapanmak üzere olan bir devrin cariyeli, köleli büyük konak hayatının Türk romanındaki en başarılı örneğidir. Sırf cariye olduğu için konak sahibinin oğlu ile evlenemeyen Dilber’in hayatı anlatılır bu romanda.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki yapıtlardan hangisi getirilmelidir?(LYS2012)
A) Sergüzeşt B) Zehra C) İclâl
D) Bir Hatıra E) Zavallı Kız
Bir 18. yüzyıl düşünürü olan J.J. Rousseau ister özel ister kamusal hayatımızda olsun, yaşadığımız şeylerin, aklın değil duyguların ve doğal içgüdülerin gereklerini karşılayıp karşılamadığını sormamız gerektiğini söyler. Bireyselliği ve doğayı gündeme getirir. Ona göre, gerçekliği parçalayan ve anlaşılmaz hâle getiren aklın bütün tahlilleri yapaydır.
2- Buna göre J. J. Rousseau’nun hangi hareketin öncülüğünü yaptığı ileri sürülebilir? (2011)
A) Klasisizm B) Realizm C) Romantizm
D) Natüralizm E) Sembolizm
Düş gücümün kuvvetli, gözlem yeteneğimin ise zayıf olduğunu arkadaşlarım söylerler. Bunu ben de bildiğimden, gerçek hayat üzerine bir şey yazmam istenince biraz tedirgin olurum. Romanlardan, öykülerden, yazarların iç dünyasından söz ederken sorun yoktur. Ama gerçek bir kentte yer alan gerçek bir yeri anlatırken… Bu benim gibi yazarlar için hiç kolay olmaz.
3- Bu sözleri söyleyen bir yazarın aşağıdaki akımlardan hangilerine bağlı yapıtlar vermesi beklenmez?(2009ÖSS)
A) Romantizm – Realizm
B) Klasisizm – Sembolizm
C) Romantizm – Natüralizm
D) Sembolizm – Sürrealizm
E) Realizm – Natüralizm
Düzenlemeler” anlamına gelen “Tanzimat”, bir bakıma Osmanlı İmparatorluğu’nun bazı kurumlarıyla Batı’ya yönelişi demektir. Tanzimat Döneminde Batı’yı yakından tanımış, Batı uygarlığının önemini kavramış kimi Türk aydınları, yaşayış, bilim, sanat ve edebiyat yönünden Batı ile bağlantılar kurmuşlardı. 1860 yılında Agâh Efendi ile Şinasi’nin birlikte çıkardıkları -— adlı gazete ile Tanzimat edebiyatı başlamış oldu.
4- Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?(2011)
A)Tercüman-ı Ahval B)Ceride-i Havadis
C)Takvim-i Vakayi D)Tercüman-ı Hakikat E) Tasvir-i Efkâr
Onun için, edebiyat bir araçtır. Halkın kültürel düzeyini yükseltmek için, halkın anlayabileceği bir dille yazdıklarını biçimlendirir. Nitekim romanlarındaki öğreticiliğin özünde böyle bir kaygı vardır. Ayrıca romanlarında özellikle ahlak, toplumsal adalet kavramlarına ağırlık verir.
5-Bu parçada sözü edilen Tanzimat Dönemi sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?(LYS2011)
A) Şinasi
B) Ahmet Mithat Efendi
C) Abdülhak Hamit Tarhan
D) Muallim Naci
E) Recaizade Mahmut Ekrem
6- Şinasi’nin, edebiyatımızda gerçekleştirdikleri arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?(ÖSS2007)
A) İlk özel gazeteyi çıkarmıştır.
B) Dilde sadeleşme hareketine öncülük etmiştir.
C) La Fontaine’den çeviriler yapmıştır.
D) Halk için roman yazma hareketini başlatmıştır.
E) İlk tiyatro yapıtını yazmıştır.
7-Aşağıdaki yargılardan hangisi, Tanzimat Dönemi öykü ve romanlarının özelliklerinden biri değildir? (LYS-2013)
A) Genellikle saray ve çevresindeki insanların kural tanımaz tutum ve uygulamaları dile getirilmiştir.
B) Karakterler; doğal bireyler olmaktan çok, yazarın çizdiği, genellikle insana özgü karşıtlıkları simgeleyen kişilerdir.
C) Yüzyılın sonuna doğru köy, köylü sorunlarının konu olarak yer almaya başladığı görülür.
D) Ahmet Mithat’ın Felâtun Bey 'le Rakım Efendi adlı eseri ile Recaizade Mahmut Ekrem’in Araba Sevdası adlı eserlerinde benzer konular işlenmiştir.
E) Şemsettin Sami’nin Taaşşuk-ı Talât ve Fıtnat’ı ilk romandır, ancak edebî değer taşıyan ilk roman Namık Kemal’in İntibah adlı eseridir.
I) Tanzimat Dönemi tiyatrosunda çeşitli konular işlenir. (II) İşlenilen konular, genellikle toplumsal boyutlu nitelikler taşır.(III) Örneğin Namık Kemal’in Zavallı Çocuk ve Gülnihal adlı yapıtlarında vatan konusu işlenmiştir. (IV) Recaizade Mahmut Ekrem, Ahmet Mithat, Abdülhak Hamit, Teodor Kasap gibi sanatçılar da tiyatro alanında yapıtlar ortaya koymuşlardır. (V) Bu alanda ürün verenler klasisizm ve romantizm akımlarının etkisinde kalmıştır.
8- Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?(ÖSS2010)
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
----, Türk edebiyatında ---- tarzda yazılmış ---- tiyatrodur. Yapıtın ---- (1859) ve ---- (1860) yıllarda Türkiye’de
Türkçe oyunlar oynanan tiyatro yoktu.
9-Yukarıda boş bırakılan yerlere, sırasıyla aşağıdakilerden
hangisinin getirilmesi gerekir?(2006)
A) Zavallı Çocuk – özgün – bir – beğenildiği – yayıldığı
B) Afife Anjelik – yeni – son – bilinmediği – tanınmadığı
C) Şair Evlenmesi – batılı – ilk – yazıldığı – basıldığı
D) Hasan Mellah – bilinen – gerçek – övüldüğü – yerildiği
E) Aşk-ı Memnu – modern – klasik – okunduğu –sevildiği
Türk edebiyatında Ahmet Mithat Efendi’nin
Felâtun Bey’le Rakım Efendi, Namık Kemal’in
I
İntibah, Samipaşazâde Sezâi’nin Zehra, Recaizâde
II III
Mahmut Ekrem’in Araba Sevdası, Nabizâde Nazım’ın
IV
Sergüzeşt isimli yapıtları sosyal içerikli romanlara
V
örnek olarak gösterilebilir.
10-Yukarıdaki cümlede numaralanmış yapıtlardan hangileri birbiriyle yer değiştirirse bilgi yanlışı
giderilmiş olur?(ÖSS2007)
A) I. ile II.
B) I. ile IV.
C) II. ile III.
D) III. ile V.
E) IV. ile V.
11-Tanzimat Edebiyatının II. Dönemiyle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Şiirde aruz terk edilerek heceye yönelinmiştir.
B) Şiirde ölüm, karamsarlık, aşk gibi temalar işlenmiştir.
C) Roman ve öykü tekniği daha da gelişmiş
D) Tiyatro türünde eserler verilmiştir.
E) Natüralizm akınının etkileri vardır.
12- Aşağıdaki verilen eserlerden hangisi türü yönüyle diğerlerinden faklıdır?
A) Sardanapal
B)Zavallı Kız
C)Tarık
D)Afife Anjelik
E)Çok Bilen Çok Yanılır
13-Aşağıdakilerden hangisi "Sanat toplum içindir." ilkesi doğrultusunda eser vermemiştir?
A) Ahmet Mithat Efendi
B) Namık Kemal
C) Ahmet Vefik Paşa
D) Ziya Paşa
E) Recaizade Mahmut Ekrem
14- Aşağıdaki yazarlardan hangisi Ziya Paşa’nın birbiriyle çelişen fikirlerini eleştirmek için Tahrib-i Harabat isimli eseri yazan sanatçımızdır?
a) Namık Kemal
b) “Abdülhak Hamit Tarhan
c) Muallim Naci
d) Samipaşazade Sezai
e) Ahmet Vefik Paşa
15-Aşağıdaki yapılardan hangisi Şinasi’ye değildir?
A) Şair Evlenmesi
B) Müntehabat — ı Eş’ar
C) Tercüme — i Manzume
D) Lehçe — i Osmani
E) Durub — ı Emsal — i Osmaniye
“Divan edebiyatını halka kapalı dili, sanat anlayışı, akıl dışı, soyut estetiği, mübalağalı hayal dünyası nedeni ile eleştirilir. Sanatın topluma yararlı olduğu oranda değer kazanacağına inanır. Bu nedenle yurt sorunlarını sonuna kadar savunan şair, romancı tiyatro yazarı, gazeteci, makale yazardı.
16-Parçada sözü edilen edebiyatçımız kimdir?
A) Şinasi
B Namık Kemal
C) Ziya Paşa
D) Ziya Gökalp
E) A. Vefik Paşa
İslam Bey, savaş çıkar çıkmaz nişanlısıyla vedalaşır, hemen cepheye gidecektir; onun dışarıda bekleyen gönüllülere “Beni seven arkamdan ayrılmaz” dediğini duyan Zekiye, gizlice erkek kılığına girer. Adem adıyla gönüllüler arasına katılır. Siliste kalesi komutanı Albay Sıtkı Bey, çelimsiz bulduğu Adem’i geri göndermek isterse de, “Çocuk”, kalmakta diretir. İslam Bey yaralanmıştır: ama Abdullah Çavuş ve Adem’le gidip düşman cephaneliğini havaya uçurur. Düşman, kalenin kuşatmasını kaldırmış ve geri çekilmiştir. Adem’in kimliği ortaya çıkar, Sıtkı Bey’in de Zekiye’nin öldüğünü sandığı babası olduğu anlaşılır. Kazanılan zafer sevinci arasında İslam’la Zekiye’nin düğünleri yapılır.
17-Bu parçada kısaca özetlenen meşhur oyun ve onun yazarı, aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
A) Vatan yahut Siliste - Namık Kemal
8) Zor Nikah - Ahmet Vefik Paşa
C) Seyyid Yahya - Şemsettin Sami
D) Vuslat - Recaizade Mahmut Ekrem
E) İçli Kız Abdülhak Hamit Tarhan
Bu dönem sanatçılarının en önemli özelliklerin biri aynı zamanda devlet adamı olmalarıdır. Sadeleşmeyi savunan ama bunu uygulayamayan sanatçılar. Şiirlerini fikirleri yaymada bir araç olduğunu vurgulamışlardır.
18- Yukarıdaki özellikleri verilen sanatçılar aşağıdaki dönemlerden hangisinin temsilcileri olabilir?
A) Servet — i Fünun
B) Fecr — i Ati
C) 1. Tanzimat
D) Milli Edebiyat
E) Cumhuriyet
19-Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat II. dönem sanatçısı değildir?
A) Samipaşasade Sezai
B) Nabizade Nazım
C) Recaizade Ekrem
D) Ahmet Mithat
E) Abdülhak Hamit
20-'Tanzimat romanı' için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) İyinin çok iyi, kötünün çok kötü olduğu
B) Yazarın kahramanlarının serüvenine karıştığı
C) Romantizmden etkilendiği
D) Romancının yaşamı yüzeysel yansıttığı
E) Teknikçe kusursuz olduğu
CEVAP ANAHTARI
12. B 13. E 14. A 15. D 16. B 17. A 18. C 19. D 20. E
Konusu bir paşanın oğlu ile bir cariyenin aşk macerası olan ----------—, o zamanlar artık kapanmak üzere olan bir devrin cariyeli, köleli büyük konak hayatının Türk romanındaki en başarılı örneğidir. Sırf cariye olduğu için konak sahibinin oğlu ile evlenemeyen Dilber’in hayatı anlatılır bu romanda.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki yapıtlardan hangisi getirilmelidir?(LYS2012)
A) Sergüzeşt B) Zehra C) İclâl
D) Bir Hatıra E) Zavallı Kız
Bir 18. yüzyıl düşünürü olan J.J. Rousseau ister özel ister kamusal hayatımızda olsun, yaşadığımız şeylerin, aklın değil duyguların ve doğal içgüdülerin gereklerini karşılayıp karşılamadığını sormamız gerektiğini söyler. Bireyselliği ve doğayı gündeme getirir. Ona göre, gerçekliği parçalayan ve anlaşılmaz hâle getiren aklın bütün tahlilleri yapaydır.
2- Buna göre J. J. Rousseau’nun hangi hareketin öncülüğünü yaptığı ileri sürülebilir? (2011)
A) Klasisizm B) Realizm C) Romantizm
D) Natüralizm E) Sembolizm
Düş gücümün kuvvetli, gözlem yeteneğimin ise zayıf olduğunu arkadaşlarım söylerler. Bunu ben de bildiğimden, gerçek hayat üzerine bir şey yazmam istenince biraz tedirgin olurum. Romanlardan, öykülerden, yazarların iç dünyasından söz ederken sorun yoktur. Ama gerçek bir kentte yer alan gerçek bir yeri anlatırken… Bu benim gibi yazarlar için hiç kolay olmaz.
3- Bu sözleri söyleyen bir yazarın aşağıdaki akımlardan hangilerine bağlı yapıtlar vermesi beklenmez?(2009ÖSS)
A) Romantizm – Realizm
B) Klasisizm – Sembolizm
C) Romantizm – Natüralizm
D) Sembolizm – Sürrealizm
E) Realizm – Natüralizm
Düzenlemeler” anlamına gelen “Tanzimat”, bir bakıma Osmanlı İmparatorluğu’nun bazı kurumlarıyla Batı’ya yönelişi demektir. Tanzimat Döneminde Batı’yı yakından tanımış, Batı uygarlığının önemini kavramış kimi Türk aydınları, yaşayış, bilim, sanat ve edebiyat yönünden Batı ile bağlantılar kurmuşlardı. 1860 yılında Agâh Efendi ile Şinasi’nin birlikte çıkardıkları -— adlı gazete ile Tanzimat edebiyatı başlamış oldu.
4- Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?(2011)
A)Tercüman-ı Ahval B)Ceride-i Havadis
C)Takvim-i Vakayi D)Tercüman-ı Hakikat E) Tasvir-i Efkâr
Onun için, edebiyat bir araçtır. Halkın kültürel düzeyini yükseltmek için, halkın anlayabileceği bir dille yazdıklarını biçimlendirir. Nitekim romanlarındaki öğreticiliğin özünde böyle bir kaygı vardır. Ayrıca romanlarında özellikle ahlak, toplumsal adalet kavramlarına ağırlık verir.
5-Bu parçada sözü edilen Tanzimat Dönemi sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?(LYS2011)
A) Şinasi
B) Ahmet Mithat Efendi
C) Abdülhak Hamit Tarhan
D) Muallim Naci
E) Recaizade Mahmut Ekrem
6- Şinasi’nin, edebiyatımızda gerçekleştirdikleri arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?(ÖSS2007)
A) İlk özel gazeteyi çıkarmıştır.
B) Dilde sadeleşme hareketine öncülük etmiştir.
C) La Fontaine’den çeviriler yapmıştır.
D) Halk için roman yazma hareketini başlatmıştır.
E) İlk tiyatro yapıtını yazmıştır.
7-Aşağıdaki yargılardan hangisi, Tanzimat Dönemi öykü ve romanlarının özelliklerinden biri değildir? (LYS-2013)
A) Genellikle saray ve çevresindeki insanların kural tanımaz tutum ve uygulamaları dile getirilmiştir.
B) Karakterler; doğal bireyler olmaktan çok, yazarın çizdiği, genellikle insana özgü karşıtlıkları simgeleyen kişilerdir.
C) Yüzyılın sonuna doğru köy, köylü sorunlarının konu olarak yer almaya başladığı görülür.
D) Ahmet Mithat’ın Felâtun Bey 'le Rakım Efendi adlı eseri ile Recaizade Mahmut Ekrem’in Araba Sevdası adlı eserlerinde benzer konular işlenmiştir.
E) Şemsettin Sami’nin Taaşşuk-ı Talât ve Fıtnat’ı ilk romandır, ancak edebî değer taşıyan ilk roman Namık Kemal’in İntibah adlı eseridir.
I) Tanzimat Dönemi tiyatrosunda çeşitli konular işlenir. (II) İşlenilen konular, genellikle toplumsal boyutlu nitelikler taşır.(III) Örneğin Namık Kemal’in Zavallı Çocuk ve Gülnihal adlı yapıtlarında vatan konusu işlenmiştir. (IV) Recaizade Mahmut Ekrem, Ahmet Mithat, Abdülhak Hamit, Teodor Kasap gibi sanatçılar da tiyatro alanında yapıtlar ortaya koymuşlardır. (V) Bu alanda ürün verenler klasisizm ve romantizm akımlarının etkisinde kalmıştır.
8- Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?(ÖSS2010)
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
----, Türk edebiyatında ---- tarzda yazılmış ---- tiyatrodur. Yapıtın ---- (1859) ve ---- (1860) yıllarda Türkiye’de
Türkçe oyunlar oynanan tiyatro yoktu.
9-Yukarıda boş bırakılan yerlere, sırasıyla aşağıdakilerden
hangisinin getirilmesi gerekir?(2006)
A) Zavallı Çocuk – özgün – bir – beğenildiği – yayıldığı
B) Afife Anjelik – yeni – son – bilinmediği – tanınmadığı
C) Şair Evlenmesi – batılı – ilk – yazıldığı – basıldığı
D) Hasan Mellah – bilinen – gerçek – övüldüğü – yerildiği
E) Aşk-ı Memnu – modern – klasik – okunduğu –sevildiği
Türk edebiyatında Ahmet Mithat Efendi’nin
Felâtun Bey’le Rakım Efendi, Namık Kemal’in
I
İntibah, Samipaşazâde Sezâi’nin Zehra, Recaizâde
II III
Mahmut Ekrem’in Araba Sevdası, Nabizâde Nazım’ın
IV
Sergüzeşt isimli yapıtları sosyal içerikli romanlara
V
örnek olarak gösterilebilir.
10-Yukarıdaki cümlede numaralanmış yapıtlardan hangileri birbiriyle yer değiştirirse bilgi yanlışı
giderilmiş olur?(ÖSS2007)
A) I. ile II.
B) I. ile IV.
C) II. ile III.
D) III. ile V.
E) IV. ile V.
11-Tanzimat Edebiyatının II. Dönemiyle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Şiirde aruz terk edilerek heceye yönelinmiştir.
B) Şiirde ölüm, karamsarlık, aşk gibi temalar işlenmiştir.
C) Roman ve öykü tekniği daha da gelişmiş
D) Tiyatro türünde eserler verilmiştir.
E) Natüralizm akınının etkileri vardır.
12- Aşağıdaki verilen eserlerden hangisi türü yönüyle diğerlerinden faklıdır?
A) Sardanapal
B)Zavallı Kız
C)Tarık
D)Afife Anjelik
E)Çok Bilen Çok Yanılır
13-Aşağıdakilerden hangisi "Sanat toplum içindir." ilkesi doğrultusunda eser vermemiştir?
A) Ahmet Mithat Efendi
B) Namık Kemal
C) Ahmet Vefik Paşa
D) Ziya Paşa
E) Recaizade Mahmut Ekrem
14- Aşağıdaki yazarlardan hangisi Ziya Paşa’nın birbiriyle çelişen fikirlerini eleştirmek için Tahrib-i Harabat isimli eseri yazan sanatçımızdır?
a) Namık Kemal
b) “Abdülhak Hamit Tarhan
c) Muallim Naci
d) Samipaşazade Sezai
e) Ahmet Vefik Paşa
15-Aşağıdaki yapılardan hangisi Şinasi’ye değildir?
A) Şair Evlenmesi
B) Müntehabat — ı Eş’ar
C) Tercüme — i Manzume
D) Lehçe — i Osmani
E) Durub — ı Emsal — i Osmaniye
“Divan edebiyatını halka kapalı dili, sanat anlayışı, akıl dışı, soyut estetiği, mübalağalı hayal dünyası nedeni ile eleştirilir. Sanatın topluma yararlı olduğu oranda değer kazanacağına inanır. Bu nedenle yurt sorunlarını sonuna kadar savunan şair, romancı tiyatro yazarı, gazeteci, makale yazardı.
16-Parçada sözü edilen edebiyatçımız kimdir?
A) Şinasi
B Namık Kemal
C) Ziya Paşa
D) Ziya Gökalp
E) A. Vefik Paşa
İslam Bey, savaş çıkar çıkmaz nişanlısıyla vedalaşır, hemen cepheye gidecektir; onun dışarıda bekleyen gönüllülere “Beni seven arkamdan ayrılmaz” dediğini duyan Zekiye, gizlice erkek kılığına girer. Adem adıyla gönüllüler arasına katılır. Siliste kalesi komutanı Albay Sıtkı Bey, çelimsiz bulduğu Adem’i geri göndermek isterse de, “Çocuk”, kalmakta diretir. İslam Bey yaralanmıştır: ama Abdullah Çavuş ve Adem’le gidip düşman cephaneliğini havaya uçurur. Düşman, kalenin kuşatmasını kaldırmış ve geri çekilmiştir. Adem’in kimliği ortaya çıkar, Sıtkı Bey’in de Zekiye’nin öldüğünü sandığı babası olduğu anlaşılır. Kazanılan zafer sevinci arasında İslam’la Zekiye’nin düğünleri yapılır.
17-Bu parçada kısaca özetlenen meşhur oyun ve onun yazarı, aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
A) Vatan yahut Siliste - Namık Kemal
8) Zor Nikah - Ahmet Vefik Paşa
C) Seyyid Yahya - Şemsettin Sami
D) Vuslat - Recaizade Mahmut Ekrem
E) İçli Kız Abdülhak Hamit Tarhan
Bu dönem sanatçılarının en önemli özelliklerin biri aynı zamanda devlet adamı olmalarıdır. Sadeleşmeyi savunan ama bunu uygulayamayan sanatçılar. Şiirlerini fikirleri yaymada bir araç olduğunu vurgulamışlardır.
18- Yukarıdaki özellikleri verilen sanatçılar aşağıdaki dönemlerden hangisinin temsilcileri olabilir?
A) Servet — i Fünun
B) Fecr — i Ati
C) 1. Tanzimat
D) Milli Edebiyat
E) Cumhuriyet
19-Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat II. dönem sanatçısı değildir?
A) Samipaşasade Sezai
B) Nabizade Nazım
C) Recaizade Ekrem
D) Ahmet Mithat
E) Abdülhak Hamit
20-'Tanzimat romanı' için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) İyinin çok iyi, kötünün çok kötü olduğu
B) Yazarın kahramanlarının serüvenine karıştığı
C) Romantizmden etkilendiği
D) Romancının yaşamı yüzeysel yansıttığı
E) Teknikçe kusursuz olduğu
CEVAP ANAHTARI
- A 2. C 3. E 4. A 5. B 6. D 7. A 8. C 9. C 10. D 1. A
12. B 13. E 14. A 15. D 16. B 17. A 18. C 19. D 20. E
Yorumlar
Yorum Gönder