11. Sınıf Türk Edebiyatı 1. Dönem 2. Yazılı Soruları

PAŞA

Onun için, edebiyat bir araçtır. Halkın kültürel düzeyini yükseltmek için, halkın anlayabileceği bir dille yazdıklarını biçimlendirir. Nitekim romanlarındaki öğreticiliğin özünde böyle bir kaygı vardır. Ayrıca romanlarında özellikle ahlak, toplumsal adalet kavramlarına ağırlık verir.
1-Bu parçada sözü edilen Tanzimat Dönemi sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir? (LYS 2011)
A) Şinasi
B) Ahmet Mithat Efendi
C) Abdülhak Hamit Tarhan
D) Muallim Naci
E) Recaizade Mahmut Ekrem

Romanlardaki hayalî tasvirler hep köksüz yalanlardır. İnceden inceye araştırıp soruşturmalı, tahlil etmeden hiçbir şey yazmamalı, hatta hayatta rastlanılan, az karşılaşılan olaylar bile bir eserde yer almamalıdır.Günlük hayat, hırgürle, çirkinliklerle, kıskançlıklarla,aldatmalarla örülmüş bir dokumadır. İyilikler, güzellikler, erdem sayılabilecek nitelikler, birer hayalden başka bir şey değildir, roman konusu olamaz.
2-Bu parçada dile getirilen düşünceler aşağıdaki edebi sanatlardan hangisiyle örtüşmektedir? (LYS-2013)
A) Klasizm B) Realizm C) Natüralizm
D) Romantizm E)Sembolizm

(I)Natüralizm duyularla algılanabilir gerçekliğin tıpatıp yansıtılmasını ilke edinmiştir. (II) Endüstrileşme sürecinde ortaya çıkan ekonomik ve ahlaksal bunalımla büyük kent halkının eleştirilmesi natüralizmin temel konularıdır. (III) Natüralizmin kökleri, düşünce tarihi açısından realizm içinde yer alır ama onu aşar çünkü natüralizm doğayı olduğu gibi yansıtmayı amaçlar. (IV) Natüralizmin temelinde deneysel doğa bilimlerinin verileri yatar. (V) Natüralizme göre, edebiyatın amacı, ciddi konuları, sanatlı biçimde işlemek; sanatta iyiye, gerçeğe ve güzele yönelmektir.

3-Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde belirtilenler, natüralizm akımıyla ilgili değildir?(2008ÖSS)

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

İlk Türk romancıları, Ahmet Hamdi Tanpınar’ın belirttiği gibi "romancı muhayyilesiyle doğmuş” yazarlar değildi. Bu türde verdikleri ürünler, ister istemez deneyim eksikliğinin izlerini taşıyordu. Bu yüzden roman kalıbını yeni bir ortama uyarlamanın sıkıntısını da yaşıyorlardı. ------------------- -----------------------adlı romanı, bunun ilk örneğidir.

4-Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi uygun olur? (LYS2011)
A) Mehmet Rauf’un Eylül
B) Sami Paşazade Sezai’nin Sergüzeşt
C) Şemsettin Sami’nin Taaşşuk-ı Talât ve Fıtnat
D) Ahmet Mithat Efendi’nin Felâtun Beyle Rakım Efendi
E) Mehmet Murat’ın Turfanda mı Yoksa Turfa mı

5-Aşağıdaki dizelerin hangisinde özellikle Tanzimat Dönemine özgü bir kavram yoktur? (2008ÖSS)
A) Memleket bitti yine bitmedi hâlâ sen ü ben
Bize bu hâl ile bizden büyük olmaz düşmen
B) Olmuş insâna taasub bir onulmaz illet
Hüsn-i tedbîrin ile kurtulur andan millet
C) Felek her türlü esbâb-ı cefâsın toplasın gelsin
Dönersem kahpeyim millet yolunda bir azîmetten
D) Kanı ol gül gülerek geldiği demler şimdi
Ağlarım hâtıra geldikçe gülüştüklerimiz
E) Ne efsûnkâr imişsin âh ey dîdâr-ı hürriyyet
Esîr-i aşkın olduk, gerçi kurtulduk esâretten

Ziya Paşa, tiyatrodaeğlence” ile “sosyal fayda”yı
I                          II                                           III
birleştirip tiyatroyu “faydalı bir eğlence” olarak nite-
IV
lendirmiştir. Onun tiyatro hakkındaki düşüncelerini
bazı makaleleri ile Celâleddin Harzemşah Mukad-
V
dimesi’nden öğrenmek mümkündür.
6-Bu cümledeki altı çizili sözlerden hangisinde bilgi yanlışı vardır?(ÖSS2006 )
A)I B)II C) III D) IV E)V

I. Sergüzeşt
II. Araba Sevdası
III. Felâtun Beyle Râkım Efendi
IV. Mâî ve Siyah
V. Mürebbiye
7- Yukarıdaki yapıtlardan hangilerinde Batılılaşmanın  yanlış anlaşılmasının yarattığı sonuçlar işlenmiştir?(ÖSS2009)

A) I. ve II. B) I. ve IV. C) II. ve III.
D) III. ve V. E) IV. ve V.

Ziya Paşa’nın Avrupa dönüşü yayımladığı eser, Tanzimat yazarlarının hiç değilse yeni edebiyat kökleşene kadar unutturmaya çalıştıkları divan şiirini tekrar diriltebilir düşüncesiyle Namık Kemal tarafından amansızca tenkit edildi. Eser çıktığı zaman Magosa’da sürgünde bulunan Namık Kemal, edebiyatta yenilik yapma yolunda arkadaşı olan Ziya Paşa’nın, böyle birdenbire güçlükle yapılanları da yıkabilecek bir eser çıkarmasına haklı olarak içerledi. Ama bu öfkesini, asabi bir yazı şeklinde değil, eserin yanlışlarını bir bir göstererek sağlam, inandırıcı, mantığa dayanan güçlü bir eleştiri hâlinde ortaya koydu.
8-Bu parçada Ziya Paşa’nın sözü edilen eseri aşağıdakilerden hangisidir?(LYS-2013)
A) Şiir ve İnşa B) Zafername C) Terkibi bent D) Harabat E)Rüya

9- Gazete, aşağıdaki türlerin hangisinin gelişiminde etkili olmamıştır? (LYS-2012)
A) Makale B) Deneme C)Fıkra D)Röportaj E) Günlük

----, Tasvir-i Efkâr’da yayımlanan “Lisan-ı Osmanînin
Edebiyatı Hakkında Bazı Mülahazâtı Şâmildir” adlı
makalesinin ---- Dönemindeki dil anlayışını belirleyecek
düzeyde bir içeriği vardır.
10-Bu cümlede boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden  hangileri sırasıyla getirilmelidir?(2010LYS)
A) Namık Kemal’in – Millî Edebiyat
B) Şinasi’nin – Tanzimat
C) Recaizade Mahmut Ekrem’in – Servet-i Fünûn
D) Tevfik Fikret’in – Fecr-i Âtî
E) Yahya Kemal Beyatlı’nın – Cumhuriyet

11-Tanzimat edebiyatıyla ilgili aşağıdaki yargılardan  hangisi yanlıştır?
A) Makale, fıkra, deneme gibi Batıdan alınmış yazı  türleri bu dönemde gazeteler aracılığıyla edebiyatımıza girmiştir.
B) Yeni nazım şekilleriyle birlikte divan edebiyatı nazım şekilleri de kullanılmıştır.
C) Ahmet Mithat, Şemsettin Sami bu dönemin romancılarındandır.
D) Vatan, millet, adalet, hürriyet gibi kavramlar bu dönemde kullanılmaya başlanmıştır.
E) Bu dönemde çıkan resmi gazeteler, Tercümân-ı Ahvâl ve Tasvîr-i Efkâr’dır.

12-Aşağıdakilerden hangisi Recaizade Mahmut Ekrem’e ait değildir?
A) Nijad Ekrem
B) Afife Anjelik
C) Araba Sevdası
D) Muhsin Bey
E) Duhter-i Hindu

13-Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) Tanzimat dönemi eleştirisinin temelini "eski¬-yeni" mücadelesi oluşturmuştur.
B) Noktalama işaretlerini ilk kez kullanan sanat¬çımız Şinasi'dir.
C) Devlet eliyle 1831'de çıkarılan ilk resmi gaze¬te Tercüman-ı Ahval'dir.
D) Tanzimat romanlarında duygusal ve acıklı ko¬nular ön plandadır.
E) Tanzimat şiirinde aruz ölçüsü ön plandadır.

14-Aşağıdaki eserlerden hangisinin türü diğerlerinden farklıdır?
A) Küçük Şeyler
B) Araba Sevdası
C) Hasan Mellah
D) Felatun Bey ve Rakım Efendi
E) Sergüzeşt

15-Aşağıdakilerden hangisi Recaizde Mahmut Ekrem'in özelliklerinden biri değildir?
A) Muallim Naci ile ciddi tartışmalara girmiştir.
B) Kafiyenin kulağa göre olmasını ister.
C) Ona göre şiirin tek gayesi güzelliktir.
D) Devrin genç nesillerine edebiyatı öğretmiştir.
E) Sanatın toplumu eğiten bir araç olduğunu savunur.

16-Aşağıdakilerin hangisinde Tanzimat edebiyatı ile ilgili bir bilgi yanlışı yapılmıştır?
A) Birinci dönemde Divan şiiri nazım biçimler kullanıldı, ikinci dönemde yeni biçimler denendi.
B) Halkın anlayacağı bir dil kullanmayı amaçladılar.
C) Divan edebiyatında olduğu gibi parça güzelliği anlayışı sürdürüldü.
D) Divan edebiyatının mazmunlarından ve süslü söyleyişinden kendini alamadılar.
E) İkinci dönem edebiyatçılardan, Realizmin ve Natüralizm’in etkisinde kalmışlardır.

Ali Bey adında bir genç, Çamlıca’da Mahpeyker adında, zamanının meşhur bir aşuftesiyle tanışır. Hayat görgüsüzlüğünden dolayı bu kadına bağlanır.
0 zamana kadar çok itaatli bildiği oğlunu gittiği bu korkulu yoldan çevirmek için annesi, Dilaşup isminde bir cariye alır. Terk edildiğini anlayan Mahpeyker, Ali Bey’den öç almak için, Dilaşupa iftira ettiği gibi, Ali Bey’i de annesinin ölümüne sebep olacak hallere sürükler ve nihayet Ali Bey’i de öldürtmek için bir batakhaneye getirir. Orada mahsus hazır bulunan Dilaşup, Ali Bey’i ölümden kurtarırsa da kendi ölümüne sebep olur. Bütün dolapları Mahpeyker’in çevirdiğini anlayan Ali Bey de Mahpeyker’i öldürür. Hapiste de kendi ölür.
17- Bu parçada özetlenen Tanzimat dönemi romanı aşağıdakilerin hangisidir?
A) İntibah B) Jön Türk C) Araba Sevdası
D) Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat E) Sergüzeşt

18-Aşağıdaki dizilerden hangisi tümüyle Ziya Pa¬şa'nın eserlerinden oluşmuştur?
A) Zafername, Terkib - i bent, Terci - i Bent, Hasan Mellah
B) Zafername, Harabat, Rüya, Defter - i Amal
C) Harabat, Rüya, Eşar - ı Ziya, Sergüzeşt
D Yeniçeriler, Terkib - i bent, Terci - i bent, Rüya
E) Rüya, Zemzeme, Zafername, Eşar - ı Ziya

19-Aşağıdakilerden hangisinin 'Tanzimat romanı'¬nın bir özelliği olduğu söylenemez?
A) Çevre betimlemeleri abartısız, gerçekçidir.
B) Roman ve öykülerde olaylar abartılarak verilir.
C) Yazar iyileri tutar, olayın akışına karışır.
D) Rastlantıya çok yer verildiğinden gerçekçilik duygusu zedelenir.
E) Kadın kahramanlar genellikle akrabalar, cari¬yelerdir.

20-Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat’ın Il. Dönem sanatçılarından değildir?
A) Abdülhak Hamit Tarhan
B)Recaizade Mahmut Ekrem
C)Samipaşazade Sezai
D) Nabizade Nazım
E) Şemsettin Sami

 

CEVAP ANAHTARI

1.B.  2. C  3. E  4. C  5. D  6. A   7. C   8. D  9. E   10. A  11. E

12. D  13. C   14. A   15. E   16. C   17.  A   18. B  19.  A  20.   E

Yorumlar

Popüler Yayınlar